ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠﻢ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻌﺖ ﺍﺯ ﺣﺠﺔ ﺍﻟﻮﺩﺍﻉ ﺑﻤﺪﻳﻨﻪ ﻟﺸﮕﺮﻯ ﺑﻔﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻰ ﺍﺳﺎﻣﺔ ﺑﻦ ﺯﻳﺪ ﺗﺠﻬﻴﺰ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺩﻳﻦ ﺑﺴﻮﻯ ﺷﺎﻡ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺑﺮ ﺣﻀﺮﺗﺶ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺰﻭﺩﻯ ﺭﺧﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﻪ ﻭ ﺑﻤﻼﻗﺎﺕ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺘﺎﻓﺖ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺣﻠﺖ ﻭﻯ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺧﻼﻓﺖ ﻭ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻛﻪ ﺁﻧﺮﺍ ﺩﺭ ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ ﺑﺎﻃﻼﻉ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﺍﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺑﻌﻀﻰ‏ﻫﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻭ ﻛﺎﺭ ﺷﻜﻨﻰ ﻧﺸﻮﺩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﮔﺮﻭﻫﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﻭ ﺍﻧﺼﺎﺭ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺑﻮﺑﻜﺮ ﻭ ﻋﻤﺮ ﻭ ﺍﺑﻮ ﻋﺒﻴﺪﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻟﺸﮕﺮ ﺍﺳﺎﻣﻪ ﺑﺴﻮﻯ ﺷﺎﻡ ﺑﺮﻭﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺭﺣﻠﺖ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺣﻀﻮﺭ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭﻟﻰ ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﻣﻮﺭﺧﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ‏ﺍﻧﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺗﺨﻠﻒ ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ ﻭ ﺑﻠﺸﮕﺮ ﺍﺳﺎﻣﻪ ﻧﭙﻴﻮﺳﺘﻨﺪ.

ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﺷﺪ ﻭ ﺍﺑﺘﺪﺍﺀ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺍﻡ ﺍﻟﺴﻠﻤﻪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﻋﺎﻳﺸﻪ ﺑﺴﺘﺮﻯ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻌﻴﺎﺩﺕ ﺍﻭ ﻣﻴﺮﻓﺘﻨﺪ ﻭ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠﻢ ﻧﻴﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻣﻴﻔﺮﻣﻮﺩ ﻭ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻋﺘﺮﺕ ﻭ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺂﻧﺎﻥ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻴﻨﻤﻮﺩ.

ﺩﺭ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺎﻝ ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﺩﺍﻯ ﻧﻤﺎﺯ ﺑﻤﺴﺠﺪ ﺭﻓﺘﻪ ﺑﻮﺩ ﭼﺸﻤﺶ ﺑﺎﺑﻮﺑﻜﺮ ﻭ ﻋﻤﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺎﻣﻪ ﻧﺮﻓﺘﻴﺪ؟ﺍﺑﻮﺑﻜﺮ ﮔﻔﺖ‏ﻣﻦ ﺩﺭ ﻟﺸﮕﺮ ﺍﺳﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﻡ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﺎﻝ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﻮﻡ!ﻋﻤﺮ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺑﺮﺍﻯ ﺍﻳﻦ ﻧﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻢ ﺣﺎﻝ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺳﻮﺍﺭﺍﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻴﺂﻳﻨﺪ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﺧﻮﺍﺳﺘﻢ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺣﺎﻝ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ !ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺑﻠﺸﮕﺮ ﺍﺳﺎﻣﻪ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻳﺪ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻜﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩ (ﻭﻟﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺮﻓﺘﻨﺪ) (1) .

ﺑﻴﻤﺎﺭﻯ ﺣﻀﺮﺕ ﺭﻭﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﺳﺨﺖ‏ﺗﺮ ﻣﻴﺸﺪ ﻭ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻭﺿﻊ ﺣﺎﻝ ﺍﻭ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺭﻭﺯﻯ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻰ ﺍﺯ ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺩﺭ ﺧﺪﻣﺘﺶ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺩﻭﺍﺕ ﻭ ﻛﺎﻏﺬﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻭﺭﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻧﺸﻮﻳﺪ ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺩ ﻫﺬﻳﺎﻥ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻭ ﺑﺤﺎﻝ ﺧﻮﺩ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺘﺎﺏ ﺧﺪﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺎ ﻛﺎﻓﻰ ﺍﺳﺖ!!ﺁﻧﮕﺎﻩ ﻫﻴﺎﻫﻮﻯ ﺣﻀﺎﺭ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ ﺑﺮﺧﻴﺰﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﻣﻦ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺭﻭﻳﺪ ﻭ ﺳﺰﺍﻭﺍﺭ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺣﻀﻮﺭ ﻣﻦ ﺟﺪﺍﻝ ﻛﻨﻴﺪ (2) .

ﻣﺴﻠﻤﺎ ﻋﻤﺮ ﻣﻴﺪﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ ﻣﺠﺪﺩﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﺪ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﺑﺪﻳﻨﺠﻬﺖ ﺍﺯ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺩﻭﺍﺕ ﻭ ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﻧﻤﻮﺩ ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﻦ ﻋﺒﺎﺱ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﻓﻬﻤﻴﺪﻡ ﻛﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﻴﺨﻮﺍﻫﺪ ﺧﻼﻓﺖ ﻋﻠﻰ ﺭﺍ ﺗﺴﺠﻴﻞ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺑﻬﻢ ﺯﺩﻡ (3) .

ﺩﺭ ﺁﻧﺤﺎﻝ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻋﻤﺮ ﻣﻰ‏ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﻭﻻ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﻫﺬﻳﺎﻥ ﻣﻴﺪﻫﻰ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﻜﻪ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺑﺎ ﻋﺼﻤﺖ ﺍﻟﻬﻰ ﻣﺼﻮﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻫﺮ ﭼﻪ ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﺟﺎﻧﺐ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﻭ ﻣﺎ ﻳﻨﻄﻖ ﻋﻦ ﺍﻟﻬﻮﻯ ﺍﻥ ﻫﻮ ﺍﻻ ﻭﺣﻰ ﻳﻮﺣﻰ ﺛﺎﻧﻴﺎ ﺗﻮ ﺍﺯ ﻛﺠﺎ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺩﺍﻧﺴﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﻛﺎﻏﺬ ﻭ ﺩﻭﺍﺕ ﺷﺪﻯ؟ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺨﻦ ﻋﻤﺮ ﻣﻴﺘﻮﺍﻥ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺍﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺩﺭﺳﺘﻰ ﺑﻤﻘﺎﻡ ﻗﺪﺱ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺑﺎ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻭﻯ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻴﻮﺭﺯﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﻄﺐ‏ﺍﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎﻓﻌﻰ ﺷﻴﺮﺍﺯﻯ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻛﺎﺑﺮ ﻋﻠﻤﺎﻯ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺏ ﻛﺸﻒ ﺍﻟﻐﻴﻮﺏ ﮔﻮﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺭﺍﻩ ﺭﺍ ﺑﻰ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﻧﺘﻮﺍﻥ ﭘﻴﻤﻮﺩ ﻭ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻴﻨﻤﺎﺋﻴﻢ ﺍﺯ ﻛﻼﻡ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﻤﺮ ﺭﺿﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﭼﻮﻥ ﻗﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺎ ﻫﺴﺖ ﺑﺮﺍﻫﻨﻤﺎ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻳﻦ ﻛﻼﻡ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻼﻡ ﺁﻧﻜﺲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺪ ﭼﻮﻥ ﻛﺘﺐ ﻃﺐ ﺩﺭ ﺩﺳﺖ ﻫﺴﺖ ﺍﺣﺘﻴﺎﺟﻰ ﺑﻄﺒﻴﺐ ﻧﻤﻴﺒﺎﺷﺪ ﺑﺪﻳﻬﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﻑ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻝ ﻭ ﺧﻄﺎﻯ ﻣﺤﺾ ﺍﺳﺖ ﭼﻪ ﺁﻧﻜﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺍﺯ ﻛﺘﺐ ﻃﺒﻴﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺳﺮ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﻗﻄﻌﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺟﻮﻉ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻄﺒﻴﺒﻰ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺂﻥ ﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ.

ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺴﻢ ﺍﺳﺖ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻔﻜﺮ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﻯ ﻛﻨﺪ ﻧﺎﭼﺎﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺟﻮﻉ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺂﻥ ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻌﻠﻢ ﻗﺮﺁﻥ‏ﺍﻧﺪ،ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻯ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺩﺭ ﻗﺮﺁﻥ (ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ ﺁﻳﻪ 83) ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ:

ﻭﻟﻮ ﺭﺩﻭﻩ ﺍﻟﻰ ﺍﻟﺮﺳﻮﻝ ﻭ ﺍﻟﻰ ﺍﻭﻟﻰ ﺍﻻﻣﺮ ﻣﻨﻬﻢ ﻟﻌﻠﻤﻪ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﻳﺴﺘﻨﺒﻄﻮﻧﻪ ﻣﻨﻬﻢ.ﻭ ﻛﺘﺎﺏ ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﻫﻞ ﻋﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺩﺭ ﺁﻳﻪ 48 ﺳﻮﺭﻩ ﻋﻨﻜﺒﻮﺕ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ:ﺑﻞ ﻫﻮ ﺁﻳﺎﺕ ﺑﻴﻨﺎﺕ ﻓﻰ ﺻﺪﻭﺭ ﺍﻟﺬﻳﻦ ﺍﻭﺗﻮﺍ ﺍﻟﻌﻠﻢ ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻰ ﻛﺮﻡ ﺍﻟﻠﻪ ﻭﺟﻬﻪ ﻓﺮﻣﻮﺩ:ﺍﻧﺎ ﻛﺘﺎﺏ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﻨﺎﻃﻖ ﻭ ﻫﺬﺍ ﻫﻮ ﺍﻟﺼﺎﻣﺖ ﻳﻌﻨﻰ ﻣﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻧﺎﻃﻖ ﺧﺪﺍ ﻫﺴﺘﻢ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﺻﺎﻣﺖ ﺍﺳﺖ (4) .

ﺑﺎﺭﻯ ﻣﺮﺽ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭ ﺳﻠﻢ ﺷﺪﺕ ﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﻣﺎﻩ ﺻﻔﺮ ﺳﺎﻝ 11 ﻫﺠﺮﻯ ﻭ ﺑﻘﻮﻟﻰ ﺩﺭ 12 ﺭﺑﻴﻊ‏ﺍﻻﻭﻝ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﻣﺠﺎﻫﺪﺕ ﺩﺭ ﺳﻦ 63 ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﺪﺍﺭ ﺑﻘﺎﺀ ﺍﺭﺗﺤﺎﻝ ﻓﺮﻣﻮﺩ،ﻋﻠﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﺑﻬﻤﺮﺍﻫﻰ ﻋﺒﺎﺱ ﻭ ﺗﻨﻰ ﭼﻨﺪ ﺍﺯ ﺑﻨﻰ‏ﻫﺎﺷﻢ ﺟﺴﺪ ﺁﻧﺤﻀﺮﺕ ﺭﺍ ﻏﺴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻜﻔﻴﻦ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺤﻠﻰ ﻛﻪ ﺭﺣﻠﺖ ﻓﺮﻣﻮﺩﻩ ﺑﻮﺩ ﻣﺪﻓﻮﻥ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ.

ﭘﻰ‏ﻧﻮﺷﺘﻬﺎ:

(1) ﺍﺭﺷﺎﺩ ﻣﻔﻴﺪ ﺟﻠﺪ 1 ﺑﺎﺏ ﺩﻭﻡ ﻓﺼﻞ 52ـﺎﻋﻼﻡ ﺍﻟﻮﺭﻯ.

(2) ﺍﻟﺒﺪﺍﻳﺔ ﻭ ﺍﻟﻨﻬﺎﻳﺔ ﺟﻠﺪ 5 ﺹ 227ـﺘﺎﺭﻳﺦ ﻃﺒﺮﻯ ﺟﻠﺪ 2 ﺹ 436ـﺸﺮﺡ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﺍﺑﻦ ﺍﺑﻰ ﺍﻟﺤﺪﻳﺪ ﺟﻠﺪ 1 ﺹ .133

(3) ﺷﺮﺡ ﻧﻬﺞ ﺍﻟﺒﻼﻏﻪ ﺍﺑﻦ ﺍﺑﻰ ﺍﻟﺤﺪﻳﺪ ﺟﻠﺪ 1 ﺹ .134

(4) ﻧﻘﻞ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ ﺷﺒﻬﺎﻯ ﭘﻴﺸﺎﻭﺭ ﺹ .667